HomeTagArchiwa: Adam Danek | Myśl Polska

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2024/09/kutrzeba-3-1280x720.jpg

Stronnictwo krakowskie było może najbardziej typową, a może najbardziej archetypową grupą konserwatystów w polskiej historii. W 1848 r., w reakcji na rewolucyjne przesilenie wstrząsające Europą, zaczęło wydawać gazetę, której tytuł na prawie wiek stał się drugim imieniem stronnictwa – „Czas”. W 1869 r. kilku jego młodszych działaczy opublikowało zbiór „Teka Stańczyka” i od tej pory konserwatystów krakowskich nazywano stańczykami. Mówiono tak nie tylko o autorach słynnego manifestu, ale i o kolejnych, coraz młodszych pokoleniach ludzi...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2024/07/pik-1280x720.jpg

Nieraz spotykałem się z narzekaniami konserwatywnych komentatorów, że w XIX wieku gdziekolwiek wybuchała rewolucja, nawet w najdalszym zakątku Europy, tam musieli się znaleźć Polacy – nie wiadomo po co, z dala od kraju i jego spraw. Fakt ten świadczyć miał o głęboko tkwiących w nas anarchicznych instynktach, o wywrotowych skłonnościach zakorzenionych w naszym narodzie. Jestem przekonany o błędności tej oceny. Że Polacy w czasach sarmackich nie mieli bynajmniej większej skłonności do wichrzenia i bezhołowia, niż...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2024/06/rahner-1280x710.jpg

Tradycjonaliści – zwłaszcza bardziej umiarkowani przedstawiciele tego nurtu – poświęcają wielką część swoich prac analizowaniu form i zjawisk uniwersalnej religijności, spoglądając na nie niejako z zewnątrz poszczególnych wyznań. Zajmują się religią jako elementem świata, ale także religią jako obrazem świata i wreszcie religią jako sposobem życia człowieka. Dzieło tradycjonalistów ma znaczną wartość, ponieważ wykazuje, że życie religijne to po pierwsze stan normalny dla człowieka, a po drugie stan, który człowiek powinien z własnej woli wybrać...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2024/04/rus-2-1280x720.jpg

Powyższy tytuł może wydać się mylący. Rozwinięcie podanego w nim zagadnienia wymagałoby zapisania wielu stron, tymczasem moim zamiarem jest jedynie krótki komentarz do jednego z jego aspektów. Kontynuuję tu poniekąd mój wcześniejszy artykuł „Uroki prawosławia”. W prawicowej publicystyce w Polsce mówi się i pisze o Rosji dużo, bardzo dużo. W kręgu autorów i tekstów radykalnie konserwatywnych wspomina się o niej zazwyczaj z sympatią (którą podzielam). Tutaj też można się nierzadko spotkać z opinią, że kultura...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2024/04/Nietzsche_grave_group_of_sculptures_2-1280x720.jpg

Kierunek intelektualny zwany Nową Prawicą zyskał rozgłos w Europie po II wojnie światowej. Do jego ideowych elementów rozpoznawczych należały antyliberalizm oraz poszukiwanie dla europejskiego ładu źródeł alternatywnych w stosunku do tradycji biblijnej. Przez tradycję biblijną rozumiem dziedzictwo Starego i Nowego Testamentu, traktowane łącznie lub rozdzielnie, oraz zakorzenioną w nich obu Tradycję w kościelnym znaczeniu tego terminu. Nową Prawicę cechował także co najmniej dystans, a nieraz wprost niechęć do chrześcijaństwa, postrzeganego tu jako podłoże dekadencji Europy....

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2023/12/sandomierz-1280x720.jpg

Według największych konserwatywnych filozofów historii – Jacoba Burckhardta, Mikołaja Danilewskiego czy Oswalda Spenglera – kultury rozwijają się w sposób podobny do organicznego, to znaczy każda z nich przechodzi fazy narodzin, wzrostu, maksymalnego rozwoju sił, starzenia się i rozkładu (upadku). Ustalenia wymienionych autorów potwierdzają dużo starszą teorię, obecną już w źródłach biblijnych i greckich, zgodnie z którą cywilizacje przeżywają w pewnym czasie swój „złoty wiek”, epokę najlepszą i wzorcową (w znaczeniu: archetypiczną), a później stopniowo podupadają....

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2023/10/avenarius-1280x720.jpg

Władaj mym sercem,/ lęk budzący Boże żywiołów,/ abyś był mą miłością,/ abym mógł pełnić Twą wolę. Dawna modlitwa irlandzka [1] W napisanym niedawno tekście „Duch i świat (Tradycji)” starałem się uprzystępnić  Czytelnikowi sposób, w jaki postrzegały i odczuwały świat społeczeństwa tradycyjne, przez historyków nazywane archaicznymi [2]. Lecz tradycjonalizm dzisiaj nie może polegać tylko na opisie historycznym, na teoretycznym rekonstruowaniu mentalności człowieka tradycyjnego. Musi wskazywać drogę jej przywrócenia. W innym miejscu napisałem, że do światopoglądu tradycyjnego...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2023/08/Sukow_-_Virgin_Mary_Queen_of_Poland_church_07-1-1280x720.jpg

Podczas I wojny światowej w polskiej myśli architektonicznej narodził się ruch zmierzający do odkrycia, czy też ponownego odkrycia, autentycznie polskiego stylu w budownictwie. W rezultacie w okresie międzywojennym powstało w Polsce nieco budowli zaprojektowanych w tzw. „stylu narodowym”. W powiecie kieleckim leży wieś Suków, która stanowi właściwie przemieście Kielc. Tu, na niewielkim pagórku, wznosi się kościół pw. NMP Królowej Polski i św. Augustyna, wybudowany w latach 1930-1936 w „stylu narodowym”. Twórcy i propagatorzy „stylu narodowego”...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2023/08/zola-1280x720.jpg

W wykładzie wygłoszonym w 1884 r. dla studentów teologii na uniwersytecie Harvarda (wydanym później pod tytułem „Dylemat determinizmu”) William James nazwał Ernesta Renana i Émile’a Zolę ostatnimi wielkimi przedstawicielami „szkoły romantycznej”. Zaliczenie w jej poczet Renana raczej nie dziwi – o czym dalej. Ale Zola? Kronikarz fizjologii? Kontemplatyk fizycznego i duchowego brudu? [1]. Sprawa jest bardziej skomplikowana, niż może się wydawać. James, autor znany z daru dokonywania spostrzegawczych obserwacji, wydobył z myśli obu francuskich pisarzy...