HomeTagArchiwa: Adam Danek | Myśl Polska

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2025/04/Henri_Roussea-1280x720.jpg

W znakomitej, „tożsamościowej” książce „Rodzinna Europa” (1959), przywołując topografię przedwojennego Wilna, Czesław Miłosz pisze: „Handlowe żydowskie dzielnice przypominały podobne dzielnice na całym świecie i podlegały prawu reklamy, a więc frontony domów ozdabiała wielka ilość kolorowych szyldów, na których malarze umieszczali lwy i tygrysy jakby wzięte z obrazów Celnika Rousseau, rękawice, pończochy i biustonosze” [1]. Aby wyjaśnić, kim był ów Celnik Rousseau, którego bestiariusz zawędrował aż na szyldy wileńskich sklepów na wschodzie Europy, trzeba wpierw wypowiedzieć...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2025/03/skrzynski-1280x720.jpg

W odpowiedzi na pytanie o to, kto był najważniejszym polskim konserwatystą przeważnie słyszymy o myślicielach albo pisarzach. Z tych, co działali na polu praktyki najczęściej wymienia się Aleksandra Wielopolskiego; pewnie trzeba też wskazać na księcia Adama Jerzego Czartoryskiego (bliższego sercu piszącego te słowa jako minister spraw zagranicznych Rosji niż jako późniejszy przywódca Hôtel Lambert), a dalej na Michała Bobrzyńskiego – tego spośród krakowskich „stańczyków”, który doszedł do najwyższych stanowisk w imperium Franciszka Józefa (aczkolwiek w...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2024/10/wayne-2-1280x720.jpg

Nie da się zaprzeczyć, że amerykańska popkultura – najbardziej zwulgaryzowana wersja kultury masowej – wywiera szkodliwy wpływ na życie intelektualne i duchowe dzisiejszych społeczeństw, które zamiera pod tchnieniem jej głupoty i moralnej nikczemności. Spierać się można jedynie o to, czy przybrała ona tak zdegenerowaną postać, ponieważ uczyniono z niej narzędzie osiągania zysków bez żadnych hamulców etycznych, czy też była w tym kierunku zdeterminowana przez swoje wewnętrzne właściwości i typowe dla niej treści. Tej drugiej odpowiedzi...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2024/09/kutrzeba-3-1280x720.jpg

Stronnictwo krakowskie było może najbardziej typową, a może najbardziej archetypową grupą konserwatystów w polskiej historii. W 1848 r., w reakcji na rewolucyjne przesilenie wstrząsające Europą, zaczęło wydawać gazetę, której tytuł na prawie wiek stał się drugim imieniem stronnictwa – „Czas”. W 1869 r. kilku jego młodszych działaczy opublikowało zbiór „Teka Stańczyka” i od tej pory konserwatystów krakowskich nazywano stańczykami. Mówiono tak nie tylko o autorach słynnego manifestu, ale i o kolejnych, coraz młodszych pokoleniach ludzi...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2024/07/pik-1280x720.jpg

Nieraz spotykałem się z narzekaniami konserwatywnych komentatorów, że w XIX wieku gdziekolwiek wybuchała rewolucja, nawet w najdalszym zakątku Europy, tam musieli się znaleźć Polacy – nie wiadomo po co, z dala od kraju i jego spraw. Fakt ten świadczyć miał o głęboko tkwiących w nas anarchicznych instynktach, o wywrotowych skłonnościach zakorzenionych w naszym narodzie. Jestem przekonany o błędności tej oceny. Że Polacy w czasach sarmackich nie mieli bynajmniej większej skłonności do wichrzenia i bezhołowia, niż...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2024/06/rahner-1280x710.jpg

Tradycjonaliści – zwłaszcza bardziej umiarkowani przedstawiciele tego nurtu – poświęcają wielką część swoich prac analizowaniu form i zjawisk uniwersalnej religijności, spoglądając na nie niejako z zewnątrz poszczególnych wyznań. Zajmują się religią jako elementem świata, ale także religią jako obrazem świata i wreszcie religią jako sposobem życia człowieka. Dzieło tradycjonalistów ma znaczną wartość, ponieważ wykazuje, że życie religijne to po pierwsze stan normalny dla człowieka, a po drugie stan, który człowiek powinien z własnej woli wybrać...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2024/04/rus-2-1280x720.jpg

Powyższy tytuł może wydać się mylący. Rozwinięcie podanego w nim zagadnienia wymagałoby zapisania wielu stron, tymczasem moim zamiarem jest jedynie krótki komentarz do jednego z jego aspektów. Kontynuuję tu poniekąd mój wcześniejszy artykuł „Uroki prawosławia”. W prawicowej publicystyce w Polsce mówi się i pisze o Rosji dużo, bardzo dużo. W kręgu autorów i tekstów radykalnie konserwatywnych wspomina się o niej zazwyczaj z sympatią (którą podzielam). Tutaj też można się nierzadko spotkać z opinią, że kultura...

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2024/04/Nietzsche_grave_group_of_sculptures_2-1280x720.jpg

Kierunek intelektualny zwany Nową Prawicą zyskał rozgłos w Europie po II wojnie światowej. Do jego ideowych elementów rozpoznawczych należały antyliberalizm oraz poszukiwanie dla europejskiego ładu źródeł alternatywnych w stosunku do tradycji biblijnej. Przez tradycję biblijną rozumiem dziedzictwo Starego i Nowego Testamentu, traktowane łącznie lub rozdzielnie, oraz zakorzenioną w nich obu Tradycję w kościelnym znaczeniu tego terminu. Nową Prawicę cechował także co najmniej dystans, a nieraz wprost niechęć do chrześcijaństwa, postrzeganego tu jako podłoże dekadencji Europy....

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2023/12/sandomierz-1280x720.jpg

Według największych konserwatywnych filozofów historii – Jacoba Burckhardta, Mikołaja Danilewskiego czy Oswalda Spenglera – kultury rozwijają się w sposób podobny do organicznego, to znaczy każda z nich przechodzi fazy narodzin, wzrostu, maksymalnego rozwoju sił, starzenia się i rozkładu (upadku). Ustalenia wymienionych autorów potwierdzają dużo starszą teorię, obecną już w źródłach biblijnych i greckich, zgodnie z którą cywilizacje przeżywają w pewnym czasie swój „złoty wiek”, epokę najlepszą i wzorcową (w znaczeniu: archetypiczną), a później stopniowo podupadają....

https://myslpolska.info/wp-content/uploads/2023/10/avenarius-1280x720.jpg

Władaj mym sercem,/ lęk budzący Boże żywiołów,/ abyś był mą miłością,/ abym mógł pełnić Twą wolę. Dawna modlitwa irlandzka [1] W napisanym niedawno tekście „Duch i świat (Tradycji)” starałem się uprzystępnić  Czytelnikowi sposób, w jaki postrzegały i odczuwały świat społeczeństwa tradycyjne, przez historyków nazywane archaicznymi [2]. Lecz tradycjonalizm dzisiaj nie może polegać tylko na opisie historycznym, na teoretycznym rekonstruowaniu mentalności człowieka tradycyjnego. Musi wskazywać drogę jej przywrócenia. W innym miejscu napisałem, że do światopoglądu tradycyjnego...