Prof. Wiesław Chrzanowski pisał – „Wywołanie Powstania jest karygodną zbrodnią, za którą ponoszą odpowiedzialność pewne polskie ośrodki. Tak te wypadki ocenia polskie społeczeństwo, tak wyglądają one w rzeczywistości. Winni muszą ponieść odpowiedzialność”.
12 lat temu zmarł prof. Wiesław Marian Chrzanowski adwokat i polityk, profesor nauk prawnych, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, założyciel i pierwszy prezes Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, poseł i marszałek Sejmu I kadencji, senator IV kadencji, minister sprawiedliwości i prokurator generalny.
Urodzony w Warszawie w 1923 roku. Wywodził z rodziny o endeckich przekonaniach. W 1940 z inicjatywy brata Zdzisława rozpoczął działalność konspiracyjną w Młodzieży Wielkiej Polski (MWP). W 1943 został współtwórcą konspiracyjnej organizacji Młodzież Wszechpolska (MW). Walczył w szeregach Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW), która weszła w skład Armii Krajowej. Jako żołnierz AK uczestniczył w powstaniu warszawskim. W stopniu kaprala podchorążego walczył w batalionie NOW-AK „Gustaw”, a następnie był żołnierzem batalionu „Harnaś”. We wrześniu został ranny podczas ataku na szpital. Po opuszczeniu Warszawy został skierowany do obozu w Pruszkowie.
Następnie należał do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW). Działał w konspiracyjnych organizacjach o orientacji endeckiej – Stronnictwie Narodowym i Związku Akademickim Młodzież Wszechpolska. W lipcu 1945 wraz z m.in. Tadeuszem Łabędzkim reaktywował pismo „Wszechpolak”. Był też redaktorem „Młodej Polski”. Związał się politycznie ze Stronnictwem Pracy (SP), z którym współpracował od 1945 roku. Od 1946 był prezesem Chrześcijańskiego Związku Młodzieży „Ostoja”. W maju tego samego roku został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa, a po kilku tygodniach zwolniony. Następnie przebywał w ukryciu do amnestii z 1947, kiedy się ujawnił. Był przeciwnikiem kontynuowania walki zbrojnej. W latach 1948–1954 był ponownie więziony z powodów politycznych. 8 stycznia 1950 został skazany na karę 8 lat pozbawienia wolności w okresie bermanowszczyzny. Po wyjściu pracował w dziale prawnym spółdzielni mieszkaniowej. W 1981 został ostatecznie dopuszczony do wykonywania zawodu adwokata. Współpracował z Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych Solidarności.
W 1989 był jednym z założycieli Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, do 1994 pełnił funkcję prezesa zarządu głównego tej partii. Od 12 stycznia 1991 do 23 grudnia 1991 sprawował urząd ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego.
W 1992 jego nazwisko znalazło się na prowokacyjnej liście Macierewicza. Środowiska wariacko-lustracyjne oskarżyły Chrzanowskiego o bycie agentem SB. W 2000 sąd lustracyjny prawomocnie orzekł, że Wiesław Chrzanowski nie był agentem Służby Bezpieczeństwa. Macierewicz nigdy nie przeprosił za pomówienia.
Łukasz Jastrzębski
