Po długim i spełnionym życiu 30 stycznia 2022 roku zmarł w wieku prawie 99 lat prof. zw. dr hab. Marian Dobrosielski (1923-2022). O śmierci profesora poinformował redaktor naczelny kwartalnika „Przegląd Socjalistyczny” Andrzej Ziemski.
Marian Dobrosielski – polski patriota, socjalista, wybitny polityk, naukowiec, doktor filozofii, dyplomata, stronnik pokoju, współtwórca idei polskiej strefy bezatomowej. Przez wiele lat wiceprzewodniczący Konferencji Pugwash w Sprawie Nauki i Problemów Światowych (ruchu uczonych na rzecz rozbrojenia i pokoju) i członek prezydium Światowej Rady Pokoju.
Dobrosielski urodził się w Czerniowch na terenie dzisiejszej Ukrainy. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku. Służył jako ochotnik w 2 Dywizji Strzelców Pieszych (2e Division d’Infanterie Polonaise). Po zakończeniu kampanii francuskiej 1940 roku został internowany w Szwajcarii.
Był po wojnie bliskim współpracownikiem Adama Rapackiego, wybitnego i zbyt mało dzisiaj docenianego polskiego ministra Spraw Zagranicznych. Prof. Dobrosielski pracował kolejno jako pracownik Poselstwa Polski Ludowej w Bernie (1948–1950). Radca Ambasady PRL w Stanach Zjednoczonych (1958–1964). Kierownik Biura Studiów Ministerstwa Spraw Zagranicznych (1964–1969). Ambasador PRL w Wielkiej Brytanii (1969–1972). Dyrektor Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (1972–1980). Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych (1978–1982). Członek delegacji polskiej na sesje Zgromadzenia Ogólnego ONZ: 1952, 1953, 1958, 1966, 1972, 1976. Przewodniczący delegacji polskiej na Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie: Genewa (1973–1975), Belgrad (1977–1978), Madryt (1980–1981).
Od 1953 pracownik naukowo-dydaktyczny Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego: doktor habilitowany (1966), profesor (1974). Prodziekan (1966–1969), przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Filozofii, kierownik Zakładu Filozofii (1968–1969), dyrektor Instytutu Filozofii (1971–1973). Był nauczycielem akademickim Prywatnej Wyższej Szkoły Nauk Społecznych, Komputerowych i Medycznych w Warszawie. Profesor był poliglotą, władał językiem angielskim, francuskim, niemieckim, rosyjskim i rumuńskim.
Politycznie w latach 1944-48 oraz po roku 1990 związany był z Polską Partią Socjalistyczną (PPS). W latach 1944-1990 członek PZPR. Przewodniczący komitetu redakcyjnego „Studiów Filozoficznych” (1968–1969), członek rady „Dialectics and Humanism” (od 1972), członek rady i komitetu redakcyjnego „Historii Dyplomacji Polskiej”, członek komitetu redakcyjnego Biblioteki Klasyków Filozofii, członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego (sekretarz 1955–1957, 1965–1969). Członek Polskiego Komitetu Pugwash (od 1965, wiceprzewodniczący 1975–1982). Przewodniczący Polskiego Komitetu Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (1973–1979). Członek prezydium Światowej Rady Pokoju (1976–1979). Członek prezydium zarządu i Rady Naukowej Instytutu Pokoju w Wiedniu (od 1975). W ostatnich latach związany z cenionym „Przeglądem Socjalistycznym” redagowanym przez Andrzeja Ziemskiego.
Styropianowcy próbują mu przypisywać jakieś niegodne działania w marcu 1968. W atakach na profesora uczestniczyli zwłaszcza aktywni uczestnicy tej prowokacyjnej rozróby. Profesor stał wtedy po stronie ładu, porządku i polskiej racji stanu. Jego nazwisko znalazło się również na tzw. Liście Kisiela.
Marian Dobrosielski został odznaczony: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy I i II klasy, Medalem Zwycięstwa i Wolności.
Profesor był autorem miedzy innymi następujących książek: Podstawowa zasada teorio-poznawcza neopozytywizmu (1947), Filozoficzny pragmatyzm C.S. Peirce’a (1967), Z problemów współczesności (1970), Z teorii i praktyki pokojowego współistnienia (1976), Belgrad 1977 (1978), Szanse i dylematy (1980), Rewolucja rozumu – sprawy świata i Polski (1988), W poszukiwaniu lepszego świata (1991), Racjonalizm i irracjonalizm (1999).
Marian Dobrosielski był współtwórcą i przez wiele lat kontynuatorem bliskiej mi idei pokoju. Pierwszy raz o nim usłyszałem podczas rozmowy z b. wicepremierem i ministrem przemysłu PRL-u Janem Mitręgą (1917-2007) w Domu Prasy w Katowicach. Mówił o profesorze w samych superlatywach. Ubolewał że Rapacki i Dobrosielski nie znaleźli należytego im miejsca w III RP. Postulował konieczność ponadpartyjnej inicjatywy promocji pokoju, powołując się właśnie na opinie i autorytet profesora.
Mitręga miał wtedy całkowitą rację. Dzisiaj stronnicy wojny znów marzą o siłowych rozwiązaniach różnorakich konfliktów. Idea pokojowego współistnienia narodów i państw jest nam Polakom najbliższa. To dla Polski dobre i pożądane. Moim zdaniem Polska potrzebuje nowego Planu Rapackiego. Takie rozwiązanie jest postulowane przez wielu rozsądnych ludzi zajmujących się tym tematem, między innymi przez publicystę „Myśli Polskiej” dr Mateusza Piskorskiego. Pisał On na łamach „Myśli Polskiej” w tym roku: „Demilitaryzacja naszego regionu i kraju w naturalny sposób sprawi, że przestanie on być rozsadnikiem i polem ewentualnych działań wojennych. Im mniej obcych baz wojskowych, instalacji rakietowych, żołnierzy innych państw, tym większy poziom bezpieczeństwa każdego z nas i naszych bliskich. Im mniej postsolidaruchów, neokonserwatystów, militarystów, podżegaczy wojennych i zwykłych szaleńców u sterów polskiej polityki zagranicznej i obronnej, tym bezpieczniej.”
Niestety w styropianowej III RP nawet tak wybitne i zasłużone osoby jak prof. Marian Dobrosielski nie mają szansy na uczciwą ocenę. Dlatego tak ważne jest to by ludzie myślący samodzielnie, bez IPN-owskiej narracji pamiętali.
Łukasz M. Jastrzębski.
