KsiążkiArchiwum Narodowej Demokracji – tom 1 (red. Jan Engelgard), e-book
10,00 zł
Opis
Archiwum Narodowej Demokracji – tom 1 (red. Jan Engelgard), e-book, str. 325, Format PDF
W ciągu ostatnich 20 lat dokonał się w Polsce ogromny postęp w badaniach nad dziejami Narodowej Demokracji (ND), największego polskiego obozu politycznego w pierwszej połowie XX wieku. Nadrabiany jest w przyspieszonym tempie zastój, jaki miał miejsce przez prawie 50 lat po 1945 roku. Opublikowano dziesiątki monografii, biografii, artykułów, w których odkrywa się nieznane do tej pory fragmenty dziejów ND. Opracowań monograficznych doczekały się dzieje obozu narodowego w poszczególnych dzielnicach Polski (Wielkopolska, Łódzkie, Pomorze), powstały naukowe biografie wielu wybitnych działaczy ND – m.in. Stanisława Grabskiego, Stanisława Kozickiego, Joachima Bartoszewicza. Rozwinęły się badania poświęcone narodowo-radykalnemu odłamowi ND z lat 30. XX wieku, publikuje się materiały źródłowe. Biorąc pod uwagę ogromny zakres działalności ND i pozostawiony przez ten obóz polityczny dorobek ideowy – można sformułować tezę, że przed historykami jeszcze bardzo dużo pracy. Wychodząc temu naprzeciw oraz pragnąc stworzyć miejsce na publikację wielu materiałów i opracowań, które czekają na upublicznienie – zdecydowaliśmy się uruchomić wydawnictwo ciągłe pod wspólnym tytułem „Archiwum Narodowej Demokracji”. Niniejszym przedstawimy Czytelnikom tom i tej serii. Pragniemy, aby następne tomy ukazywały się co rok. Nasze wydawnictwo poświęcone będzie wyłącznie dziejom obozu narodowego, począwszy od końca XIX wieku, po czasy nam współczesne. Chcemy utrzymać wysoki poziom merytoryczny tego wydawnictwa. Celem naszym jest wszechstronne pokazanie dziejów ND, bez ideologicznych wytrychów i czarno-białych kalek. Takie jednostronne, upolitycznione i zideologizowane spojrzenie na obóz narodowy jest obecne w wielu publikacjach i niektórych periodykach. Usiłuje się spłycić dzieje wielkiego obozu politycznego, jakim była Narodowa Demokracja, przedstawić je przez pryzmat doświadczeń z okresu II wojny światowej i tuż po niej. Często za kwintesencję tego obozu politycznego uznaje się organizacje marginalne bądź nie mające wiele wspólnego z tradycją ND. Widać w tych działaniach wpływ tzw. szkoły historycznej IPN oraz próbę wpisania dziejów ND w „politykę historyczną” jednego z ugrupowań. Tendencję tę uważamy za groźną, gdyż skutkuje ona prymatem ideologii nad rzetelnością badawczą.
Szczególną wagę chcemy przywiązywać do publikowania materiałów źródłowych. W tomie niniejszym chcielibyśmy zwrócić uwagę na kilka po raz pierwszy publikowanych dokumentów: list Władysława Studnickiego do Romana Dmowskiego z 1919 roku, list Władysława Ja-worskiego do Tadeusza Bieleckiego, prezesa SN na Uchodźstwie, z 1966 roku czy też na opinię Tadeusza Bieleckiego ws. Adama Doboszyńskie-go. Ponadto publikujemy fragmenty dwóch dzienników – Jana Dobra-czyńskiego z lat 1945-1946 oraz Józefa Wójcika, działacza Stowarzyszenia PAX, z lat 1976-1977. Zwłaszcza ten ostatni jest kapitalnym źródłem do poznania ostatnich lat życia Bolesława Piaseckiego, twórcy RNR-Falan-ga, a po wojnie PAX-u. Zwracamy też uwagę na niezwykle cenne opracowania naukowe, w tym na fragment pracy doktorskiej Ilony Zaleskiej na temat relacji ND i Kościoła katolickiego przed 1918 rokiem oraz rewelacyjne opracowanie dr. Jolanty Niklewskiej poświęcone kobietom w życiu Romana Dmowskiego w latach 1915-1920. Ten ostatni został oparty na unikatowym materiale źródłowym znajdującym się w Archiwum Romana Dmowskiego przechowywanym w Muzeum Niepodległości w Warszawie. Ogromny ciężar gatunkowy ma także studium Macieja Motasa na temat stosunku emigracyjnego Stronnictwa Narodowego do stanu wojennego w Polsce wprowadzonego 13 grudnia 1981 roku.
Mamy nadzieję, że w następnych tomach uda się nam zgromadzić i opublikować jeszcze cenniejsze materiały i opracowania. Zapraszamy historyków i dokumentalistów do współpracy w redagowaniu tego wydawnictwa, które – jesteśmy o tym przekonani – przyczyni się do popularyzacji wiedzy o obozie politycznym, który odegrał w dziejach Polski tak znaczącą, choć nadal nie docenianą rolę.
Jan Engelgard, Maciej Motas